Kế hoạch của Trung Quốc chặn xét tàu trên Biển Đông gây lo ngại cho khu vực

Tàu hải giám 31 của Trung Quốc. Ảnh chụp ngày 15/6/11.

Reuters

Thanh Phương

Quy định mới của Trung Quốc cho phép công an biên phòng tỉnh Hài Nam, kể từ đầu năm tới, có thể chặn xét bất cứ tàu nào xâm nhập khu vực được coi là hải phận của Trung Quốc Biển Đông đang gây lo ngại cho các nước trong khu vực.

Tân Hoa xã ngày 27/11/2012 vừa qua loan tin là Ban Thường vụ Hội đồng Nhân dân tỉnh Hải Nam, Trung Quốc đã thông qua « Điều lệ Quản lý trị an biên phòng ven biển tỉnh Hải Nam », quy định là đối với những tàu thuyền nước ngoài « xâm nhập phi pháp » vùng biển thuộc quyền quản lý của tỉnh Hải Nam, cơ quan công an biên phòng Trung Quốc có thể xử lý bằng các biện pháp như « lên tàu, kiểm tra, bắt giữ, trục xuất, ra lệnh dừng tàu, đổi hướng và trở về ». Quy định mới này sẽ có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2013.

Khu vực mà Bắc Kinh khẳng định thuộc chủ quyền của họ bao phủ gần như toàn bộ vùng Biển Đông. Cho tới nay, các tàu hải giám của Trung Quốc chỉ xua đuổi các tàu mà họ cho là xâm nhập trái phép hải phận Trung Quốc.

Hiện giờ chưa thấy có phản ứng từ phía Việt Nam. Bộ Ngoại giao Philippines hôm qua, 29/11/2012 cho biết đã yêu cầu tòa đại sứ của nước này tại Bắc Kinh kiểm chứng thông tin nói trên. Theo lời phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines, Raul Hernandez, nếu thông tin này đã xác nhận, đây sẽ là hành động gây quan ngại cho Philippines và cộng đồng quốc tế. Trong trường hợp đó, Manila sẽ có công hàm chính thức để phản đối Bắc Kinh. Ông Hernandez tuyên bố là Philippines sẽ không công nhận bất cứ hành động nào gây phương hại đến chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ của nước này.

Còn đối với Trung tướng Juancho Sabban, tư lệnh lực lượng miền Tây Philippines, tức là bao gồm những khu vực đang tranh chấp trên Biển Đông, hôm qua, cho rằng hành động mới của Trung Quốc, nếu được xác nhận, sẽ là một sự vi phạm công pháp quốc tế về lưu thông hàng hải.

Trả lời phỏng vấn hãng tin Reutersn hôm nay, tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan nhận định rằng quyết định chặn xét mọi tàu bè trong khu vực được coi là hải phận của Trung Quốc trên Biển Đông sẽ làm gia tăng căng thẳng và đây là một diễn biến « rất nghiêm trọng ». Theo lời ông Surin, rất cần có thái độ kềm chế, cố gắng xử lý vấn đề này một cách tỉnh táo và sẵn sàng lắng nghe những mối quan ngại của mỗi bên có liên quan.

Biển Đông là một trong những ngõ giao thương đường biển quan trọng nhất thế giới. Đối với Hoa Kỳ, tự do lưu thông hàng hải trong khu vực này là vấn đề « quyền lợi quốc gia ». Cho nên, Hoa Kỳ sẽ nêu câu hỏi với Trung Quốc về thông tin liên quan đến kế hoạch chặn xét tàu nước ngoài ở Biển Đông, theo như thông báo của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland hôm qua.

Nhưng Bắc Kinh hôm nay, qua lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hồng Lỗi, đã tìm cách trấn an quốc tế, khẳng định là Trung Quốc vẫn rất tôn trọng quyền tự do lưu thông hàng hải ở Biển Đông.

Theo nhận định của tổng thống Philippines Benigno Aquino, quy định mới của Trung Quốc chặn xét tàu nước ngoài ở Biển Đông sẽ khó có thể thực hiện được, vì nó đi ngược lại Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. Ông Aquino nêu lên khả năng đưa vấn đề này ra trước toà án có thẩm quyền của quốc tế.

Theo Reuters, các nhà phân tích cũng cho rằng kế hoạch nói trên của Trung Quốc sẽ khó mà thực hiện trong khuôn khổ công pháp quốc tế hiện hành và có thể gây tác hại ngược lại về mặt kinh tế cho nước này. Lý do là vì việc chặn xét tàu nước ngoài ở Biển Đông sẽ gây xáo trộn các thị trường tài chính toàn cầu, ảnh hưởng đến mậu dịch thế giới và như thế cũng ảnh hưởng lây đến Trung Quốc.